Cypr to jurysdykcja, która jest często rozważana jako atrakcyjny kierunek dla relokacji przedsiębiorców. Wynika to w szczególności z korzystnego systemu podatkowego. Gwarantuje on niskie stawki podatkowe dla firm i regulacje sprzyjające zagranicznym inwestorom – również dla inwestujących w kryptowaluty. Dodatkowo położenie Cypru na skrzyżowaniu Europy, Azji i Afryki sprawia, że jest to strategiczna lokalizacja dla biznesu międzynarodowego. Nie bez znaczenia pozostaje także dobrze rozwinięta infrastruktura biznesowa, która jest przyjazna dla międzynarodowych przedsiębiorców. Jednakże, jak w przypadku każdej decyzji, ważne jest, aby dokładnie rozważyć wszystkie aspekty prawne, finansowe i kulturowe związane z relokacją. To właśnie dlatego w tym artykule omówię więc regulacje dotyczące kryptowalut, a także kwestie podatkowe odnoszące się do przedsiębiorców przenoszących swój biznes na Cypr. Więcej na ten temat dowiesz się właśnie tutaj.
Głównym organem sprawującym nadzór nad rynkiem jest CySEC, czyli Cypryjska Komisja Papierów wartościowych i Giełd. Definicja przedsiębiorcy świadczącego usługi związane z kryptowalutami została określona w ramach przepisów AML. Dostawcy krypto są zdefiniowani jako: osoby świadczące innej osobie lub w imieniu innej osoby usługi m.in. wymiany między kryptoaktywami a walutami fiducjarnymi, wymiany krypto do krypto. W katalog ten wpisują się jednak także podmioty odpowiedzialne za zarządzanie, a w tym przechowywanie aktywów kryptograficznych lub środków kryptograficznych. Regulacji podlega także oferowanie i sprzedaż krypto. Jako sprzedaż i nabywanie rozumiana jest także pierwsza oferta publiczna. Dodatkowo za świadczenie usług w zakresie walut wirtualnych należy też uznać uczestnictwo oraz świadczenie usług finansowych związanych z dystrybucją, oferowaniem bądź też sprzedażą aktywów.
Dodatkowo warto wskazać, że CASP mogą świadczyć usługi finansowe dotyczące dystrybucji, oferty lub sprzedaży aktywów kryptograficznych. Uprawnienie znajduje zastosowanie również w odniesieniu do doradztwa w zakresie inwestycji i wykonywanie zleceń w imieniu klientów, zarządzanie portfelem czy prowadzenie platformy transakcyjnej do kupna i sprzedaży aktywów kryptograficznych.
W celu rejestracji jako CASP na Cyprze, konieczne jest przedłożenie odpowiedniego wniosku. Do formularza trzeba też dołączyć kwestionariusze i właściwą dokumentację uzupełniającą, wymaganą przez CySEC. Poza dokumentacją od przedsiębiorcy wymagane jest spełnienie kilku warunków:
Do niedawna na Cyprze nie było jednolitych ram prawnych dla kryptoaktywów. Obecnie dostawcy usług kryptowalutowych, czyli CASP muszą uzyskać odpowiednią licencję, aby działać na rynku. Wedle definicji ustawowej są to podmioty świadczące usługi w zakresie:
CASP może również świadczyć usługi finansowe związane z kryptowalutami, a w tym między innymi zarządzaniem portfelem, doradztwem w zakresie inwestycji i wykonywaniem zleceń w imieniu klientów. Trzeba uzyskać wpis do takiego rejestru CASP, jednak formalnie nie ma żadnego większego nadzoru. Kapitał niezbędny do rejestracji CASP wynosi od 50 tys. EUR do 150 tys. EUR, w zależności od rodzaju działalności związanej z kryptowalutami i tego jak zostanie sklasyfikowany. Wpis do rejestru walut wirtualnych wymaga uiszczenia opłaty w wysokości 5 tys. EUR. Koszt założenia spółki to z kolei około 2 tys. EUR.
Z perspektywy podatkowej, dość korzystne okazuje się 12,5% podatku CIT od zysków w przypadku np. spółek LTD. W tym zakresie właściciele spółek ze statusem rezydenta pozostają zwolnieni z podatku od dywidend. Wielu przedsiębiorców działających w branży kryptowalut stosuje więc portfele korporacyjne zarejestrowane na spółkę cypryjską. Deklaracja o przychodzie spółki za zeszły rok wypełniana jest raz w roku do 21 lipca, a płatność w grudniu za ostatni rok. Czy od sprzedaży tokenów należy zapłacić podatek? Kryptowaluty i tokeny ogólnie nie pasują obecnie do żadnej konkretnej kategorii finansowej. Dyskusyjne jest czy posiadają one charakter zbliżony w największym stopniu do należności, waluty, wartości niematerialnej i prawnej, towaru lub nawet inwestycji. Kryptowaluty nie wpisują się w 100% w żadną z wymienionych kategorii aktywów.
Obecnie dochód z obrotu kryptowalutami jest opodatkowany w ramach podatku dochodowego od osób prawnych według stawki 12,5%, ponieważ są one uznawane za aktywa podlegające opodatkowaniu. Taki dochód jest zwolniony z podatku od dywidendy, podatku u źródła, podatku od zysków kapitałowych i specjalnego podatku od wkładu tzw. “defence tax”. Dochód uzyskany z obrotu kryptowalutami może zostać pomniejszony o wydatki poniesione na jego uzyskanie.
W celu określenia podatku należnego przy handlu kryptowalutami, należy wziąć pod uwagę dwie kwestie. Pierwsza kwestia dotyczy tego, czy podejmowana działalność wpisuje się w tzw. działalność handlową tj. trading activities. Druga kwestia natomiast związana jest z tym, czy aktywa bazowe są bezpośrednio powiązane z kryptowalutami. Wynika to z tego, że prowadzenie działalności jako CASP lub spółka nie ma wpływu na płacony podatek. Pozostaje on zależny od podstawowej działalności firmy.
Cypryjskie prawo podatkowe wedle ogólnych zasad opodatkowania, ocenia czy zyski z kryptowalut pochodzą z działalności handlowej, czy z jednorazowych, pojedynczych transakcji. Jeśli osoba fizyczna lub prawna, która jest rezydentem podatkowym na Cyprze, regularnie handluje kryptowalutami, wówczas zyski będą opodatkowane jak każda inna działalność handlowa w przypadku spółek tj. stawką 12,5% podatku dochodowego od osób prawnych i odpowiednio dywidendy lub dywidendy pozornej. Natomiast w przypadku osób fizycznych podatek zostanie naliczony według stawki podatku dochodowego tj. stawki progresywnej od 20% do 35% dla zysków przekraczających 60 000 EUR rocznie.
Warto jednak wskazać, że jeśli osoba prawna lub fizyczna osiągnęła zysk z jednorazowej transakcji, wówczas transakcja ta jest uważana za zysk kapitałowy. Aktywa bazowe nie są nieruchomościami (te są opodatkowane 20% podatkiem od zysków kapitałowych), ale walutą cyfrową, dla której nie ma stawki podatkowej i mogą być wolne od podatku.
Tutaj jednak pojawia się kilka istotnych wątpliwości. Dotyczą one tego, kiedy transakcja będzie traktowana jako transakcja handlowa, a kiedy jako jednorazowa. Nie jest to wcale proste. Warto się zastanowić nad tym czy jednorazowa transakcja jest interpretowana w założeniu, że osoba fizyczna może wykonać jedną transakcję w roku, czy też kilka transakcji w ciągu roku i każda z nich może być traktowana jako jednorazowa. Stanowi to w pewnym stopniu wątpliwość zbieżną z tematem tzw. transakcji okazjonalnych w Polsce. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule dostępnym pod tym linkiem.
Aby rozstrzygnąć czy transakcja miała charakter pojedynczy czy też jednak handlowy, należy przeprowadzić testy w odniesieniu do tzw. budżetów handlowych (ang. Budgets of Trade). Budżety handlowe są wykorzystywane przez cypryjskie organy podatkowe do potwierdzenia działalności handlowej i zastosowania odpowiednich stawek podatkowych zarówno dla spółek, jak i osób fizycznych prowadzących działalność na własny rachunek. Oceniane w tym zakresie jest więc kilka kryteriów, m.in. motyw dążenia do zysku, liczba transakcji, charakter aktywów czy występowanie podobnych transakcji bądź też regularnego stosunku pomiędzy podmiotami. W przypadku kryptowalut to liczba transakcji i motyw dążenia do zysku są kluczowymi parametrami. To one mogą decydować o egzekwowaniu konkretnej stawki podatku
Trzeba mieć na uwadze, że regulacje przewidują wiele korzyści wynikających z rezydencji podatkowej na Cyprze. Funkcjonuje jednak także system dla osób nieposiadających stałego miejsca zamieszkania. Przykładowo osoby, które uzyskają cypryjską rezydencję podatkową, mogą skorzystać ze zwolnienia ze specjalnej składki na podatek dla rezydentów nieposiadających miejsca zamieszkania na Cyprze, które m.in. obejmuje dochód z dywidendy. Standardowo jest to stawka 17%. Rezydencja podatkowa dla osób fizycznych jest określana na podstawie liczby dni, które dana osoba spędza na Cyprze w każdym roku kalendarzowym. W tym zakresie reguluje to tzw. zasada 183 dni lub zasada 60 dni. Omówię je w kolejnym nagłówku tego artykułu.
Warto także wspomnieć, że osoby fizyczne podejmujące rezydencję podatkową i zatrudnienie na Cyprze są uprawnione do zwolnienia z opodatkowania w wysokości 20% rocznego dochodu z zatrudnienia na Cyprze. Zwolnienie to jest ograniczone jednak do 8 tys. 550 EUR rocznie. Ponadto uprawnienie jest jest przyznawane na 7 lat podatkowych, począwszy od roku podatkowego następującego po roku rozpoczęcia pracy. Zwolnienie przysługuje też w wysokości nawet do 50% zwolnienia przez pierwsze 17 lat dla osób uzyskujących dochód z pierwszego zatrudnienia przekraczający 55 tys. EUR rocznie. Warunki zwolnienia do 8 550 EUR i 55 tys. EUR znajdą rozwinięcie w dalszej części wpisu.
Od III kwartału 2017 r. na Cyprze obowiązuje zasada 60 dni, która współistnieje z ustanowioną wcześniej zasadą 183 dni. Stanowi to rezultat przegłosowania poprawki do dłuższej okresowo zasady, która obowiązywała jeszcze przed 2017 r. Zgodnie z regułą 183 dni osoba fizyczna, która spędza co najmniej 183 dni w roku na Cyprze, jest uznawana za cypryjskiego rezydenta podatkowego. Natomiast reguła 60 dni to korzystna zasada ułatwiająca uzyskanie korzyści podatkowych dla osób, które spełnią wszystkie, dodatkowe warunki. Oznacza to, że:
Przykładowo przysługuje zwolnienie ze specjalnej składki na podatek, który obejmuje wspomniane dochody z dywidend. Dodatkowo rezydencji zwolnieni są także z dochodów z odsetek, czyli 30% i dochodów z najmu objętych stawką 3%. Uprawnienie obowiązuje przez 17 lat od momentu uzyskania rezydencji podatkowej na Cyprze. Korzyści podatkowe związane z rezydencją na Cyprze są więc znaczne.
Warto wspomnieć także o 50% zwolnienia z podatku dochodowego od wynagrodzenia za pierwsze zatrudnienie rozpoczynające się od 1 stycznia 2022 r., wykonywane na Cyprze. Warunkiem jest jednak wynagrodzenie przekraczające 55 000 EUR rocznie. Dotyczy osób, które nie były rezydentami podatkowymi Cypru przez okres co najmniej 10 kolejnych lat podatkowych bezpośrednio przed rozpoczęciem zatrudnienia. To uprawnienie znajduje zastosowanie raz w życiu przez okres 17 lat. Nawet jeśli zacząłeś pracę przed 1 stycznia 2022 r., istnieje kilka wyjątków, które mogą pozwolić Ci kwalifikować się do tych 50%.
Na Cyprze obowiązuje również 20% zwolnienia z podatku dochodowego od wynagrodzenia. Możliwe jest ono do maksymalnej kwoty zwolnienia w wysokości 8 550 EUR rocznie. Uprawnienie przysługuje w przypadku pierwszej pracy na Cyprze dla osób, które przed rozpoczęciem pracy nie były rezydentami podatkowymi Cypru. Dodatkowo konieczne jest, aby były zatrudnione poza Cyprem przez pracodawcę niebędącego rezydentem. Zwolnienie może przysługiwać przez okres 7 lat.
Głównie ze względu na korzystne stawki podatkowe. Przykładem będzie 12,5% dla osób prawnych oraz liczne zwolnienia, które mogą obowiązywać nawet przez 17 lat. Obciążenia podatkowe są mniej dolegliwe ze względu m.in. na dodatkowe uprawnienia, takie jak: brak opodatkowania dywidendy z zagranicy z zastrzeżeniem warunków czy zwolnienie z tytułu zysków zagranicznych stałych zakładów (PE). Obowiązuje także brak podatku u źródła od dywidend, odsetek i należności licencyjnych wypłacanych rezydentom podatkowym spoza Cypru. Co do tego należy jednak wskazać, że nie obowiązuje to należności licencyjnych rezydentom podatkowych spoza Cypru. Dodatkowo można skorzystać także z przepisów w zakresie ulg grupowych, czyli nawet 75% bezpośredniego lub pośredniego kapitału własnego między cypryjskimi spółkami będącymi rezydentami podatkowymi.
Na Cyprze system opodatkowania dochodów osób fizycznych działa w oparciu o skale progresywne. Oznacza to, że stopa podatkowa wzrasta w miarę zwiększania się dochodu. W 2023 roku ustalono pięć przedziałów podatkowych. Zaczynają się one od zerowego opodatkowania dla dochodów do 19 500 EUR, a kończą na 35% dla dochodów przekraczających 60 001 EUR. Przedziały te są następujące:
Ważnym aspektem jest to, że zarówno mieszkańcy Cypru, jak i osoby, które nie są tam rezydentami, podlegają temu samemu systemowi podatkowemu. Jednakże, różnica pojawia się w zakresie obowiązków rozliczeniowych. Rezydenci Cypru rozliczają się z dochodów globalnych, podczas gdy nierezydenci deklarują jedynie dochody uzyskane na terenie Cypru. Ponadto osoba fizyczna pracująca na Cyprze może również podlegać ubezpieczeniu społecznemu i innym składkom. Przykładem są składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zarówno dla pracodawców, jak i pracowników od zarobków podlegających ubezpieczeniu. Wynosi on 8,8%. Natomiast samozatrudnieni płacą stawkę 16,6% od zarobków podlegających ubezpieczeniu. Pracownicy i pracodawcy podlegają składkom naliczanym na Powszechny System Opieki Zdrowotnej w wysokości 8,8%.
Wedle Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w dużym uproszczeniu – wymiana walut tradycyjnych na kryptowaluty jest zwolniona z podatku VAT. Oprócz tego wszelkie środki pochodzące z ICO podlegają opodatkowaniu na Cyprze, ponieważ są uważane za dochód podlegający opodatkowaniu. Punktem odniesienia w przypadku kryptowalut pod względem VAT jest wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-264/14 Hedqvsit, w którym wskazano, że transakcje polegające na wymianie tradycyjnej waluty na bitcoiny i odwrotnie za zapłatą marży to na podstawie art. 2 ust. 1 lit. c Dyrektywy Rady 2006/112/WE odpłatne świadczenie usług i są one zwolnione z VAT na mocy art. 135 ust. 1 lit. e dyrektywy 2006/112.
Nie jestem w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy w Twoim przypadku jurysdykcja Cypru będzie dla Ciebie korzystna. Posiadana ona wiele potencjalnych zalet, jednak pozostają one uzależnione od różnych czynników. Jeśli rozważasz taką decyzję – skontaktuj się ze mną. Postaram się odpowiedzieć na Twoje pytania, a także doradzić Ci w kwestii formalności związanych z rejestracją firmy lub kwestiami podatkowymi. Zapraszam do kontaktu!