Czy SKOK to furtka do MiCA?
Jeśli szukasz najkrótszej drogi do uzyskania zezwolenia MiCA, możesz pomyśleć o instytucji kredytowej jako o bilecie wstępu. W końcu MiCA wyraźnie wskazuje, że instytucje kredytowe mają łatwiej – w wielu przypadkach mogą liczyć na uproszczenia, a nawet wyłączenia z części przepisów. W tej sytuacji naturalne jest pytanie: czy da się podejść do tematu „sprytnie”? Czy np. polska spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa (SKOK) może być traktowana jak instytucja kredytowa w rozumieniu MiCA i otworzyć furtkę do europejskiej licencji? Brzmi obiecująco? No właśnie. Ale tylko do momentu, w którym zajrzysz do przepisów.
Na pierwszy rzut oka wszystko gra
SKOK – jak każdy wie – przyjmuje depozyty i udziela kredytów. Spełnia więc oba warunki wymagane przez unijną definicję instytucji kredytowej zawartą w rozporządzeniu CRR (575/2013). Zgodnie z tym aktem, każda firma, która przyjmuje środki podlegające zwrotowi i udziela kredytów na własny rachunek, należy do grona instytucji kredytowych. Nie tylko w teorii – polskie źródła, orzecznictwo i praktyka również potwierdzają, że SKOK-i spełniają tę definicję. Gdyby trzymać się tylko tej perspektywy, można by uznać, że wszystko się zgadza.
MiCA wyraźnie wskazuje – sprawdź jeszcze raz
Rozporządzenie MiCA nie zatrzymuje się jednak na samej definicji z CRR. Dodaje jeszcze jeden bardzo ważny element. Mianowicie, że instytucja kredytowa to nie tylko podmiot faktycznie spełniający kryteria przyjmowania depozytów i udzielania kredytów, ale również taki, który posiada zezwolenie wydane na podstawie dyrektywy CRD (czyli dyrektywy 2013/36/UE). I właśnie w tym miejscu kończy się sielanka.
CRD nie dotyczy SKOK-ów
W art. 2 ust. 5 lit. d dyrektywy CRD wprost wskazano, że przepisów tej dyrektywy nie stosuje się do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce. To nie interpretacja, tylko jednoznaczna norma. SKOK-i są wyłączone spod działania CRD – a skoro nie są objęte jej zakresem, nie mogą uzyskać zezwolenia na podstawie tej dyrektywy. A to z kolei oznacza, że nie mogą być uznane za instytucje kredytowe w rozumieniu MiCA. Mówiąc inaczej – brak licencji CRD = brak statusu instytucji kredytowej według MiCA.
Czy to tylko detal? Nie, to podcina całą strategię
MiCA zawiera szereg ułatwień dla instytucji kredytowych. W niektórych przypadkach mogą one np. nie składać wniosku o osobne zezwolenie, a jedynie zgłosić zamiar prowadzenia działalności w zakresie kryptoaktywów. Dla instytucji „spoza listy”, jak SKOK, te uproszczenia nie mają zastosowania. Jeśli więc Twoja strategia polegała na tym, by „przeskoczyć” wymogi MiCA przez stworzenie podmiotu w formie SKOK lub współpracę z taką kasą – musisz to przemyśleć jeszcze raz. Sama konstrukcja działalności SKOK-ów tego nie wyklucza, ale brak wymaganego zezwolenia formalnie przekreśla całą koncepcję.
A może jednak da się to obejść?
Można oczywiście rozważać różne warianty: utworzenie SKOK-u, próba połączenia działalności z inną instytucją kredytową, wejście w strukturę holdingową z bankiem spółdzielczym czy przejęcie licencjonowanego podmiotu z innego kraju UE. Ale to już zupełnie inny poziom skomplikowania – i zupełnie inne ryzyko. Co ważne, MiCA jasno rozgranicza podmioty, które mają formalne zezwolenie z CRD, od tych, które go nie mają. Tych drugich nie obejmą żadne ułatwienia. Nawet jeśli ich działalność wygląda „podobnie”.
Niestety SKOK
SKOK nie jest skrótem do MiCA. Nawet jeśli spełnia definicję instytucji kredytowej według CRR, nie spełnia wymogu licencyjnego wynikającego z CRD. A to oznacza, że nie może być traktowany jako „uprzywilejowany” podmiot w ramach MiCA. Pomysł wygląda logicznie tylko na papierze – w praktyce nie przechodzi najważniejszego testu zgodności z przepisami. Jeśli chcesz rozpocząć działalność jako CASP (Crypto-Asset Service Provider) w UE, potrzebujesz strategii opartej na realnych możliwościach. A nie na lukach, które z pozoru wyglądają jak okazje, ale w rzeczywistości są ślepą uliczką. Chcesz wiedzieć, jakie opcje są dostępne dla Twojej firmy? Napisz do mnie – wspólnie znajdziemy ścieżkę, która spełnia zarówno wymogi MiCA, jak i Twoje cele biznesowe.
