Ustawa o ochronie sygnalistów odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy poprzez zapewnienie bezpiecznych i skutecznych mechanizmów zgłaszania nieprawidłowości. Ochrona sygnalistów, edukacja pracowników oraz obowiązek reakcji na zgłoszenia to podstawowe elementy, które pomagają w walce z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. W zasadzie stanowi to w pewnym stopniu rozwinięcie kwestii Whistleblowing, czyli zgłaszania nieprawidłowości i działań, które mogą szkodzić interesowi publicznemu, naruszać przepisy prawa lub zasady etyki. W tym artykule skupimy się jednak na samym AML oraz sposobie, w jakim łączy się z nową ustawą.
6 marca 2024 r. opublikowano nową wersję projektu Ustawy o ochronie sygnalistów, wprowadzającą liczne zmiany mające na celu ochronę osób zgłaszających naruszenia prawa. Projekt rozszerza ochronę na różne obszary, takie jak prawa człowieka, korupcja, handel ludźmi i prawo pracy. Określa on moment, od którego sygnalista jest chroniony oraz minimalną kwotę odszkodowania za działania odwetowe. Ustawa nie została na ten moment przegłosowana i Sejm przekazał ją do senatu.
AML jest jednym z obszarów naruszeń w ustawie o ochronie sygnalistów. Do stosowania są zobowiązane podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób, obejmując zarówno duże, jak i średnie przedsiębiorstwa. Należy pamiętać, że anonimowe zgłaszanie naruszeń w tym zakresie ma swoje regulacje w AML. Instytucje mają m.in. wewnętrzne procedury anonimowego zgłaszania naruszeń z zakresu AML i CFT. Wniosek jest taki, że instytucja obowiązana poniżej 50 osób stosuje tylko AML, a powyżej 50. AML i ochronę sygnalistów. Mniejsze organizacje nie mają takiego obowiązku, ale mogą również wdrożyć takie rozwiązania wedle własnego uznania.
Whistleblowing jest kluczowym mechanizmem służącym do ujawniania i przeciwdziałania nielegalnym, nieetycznym i nieuczciwym działaniom w organizacjach. Sygnaliści odgrywają ważną rolę w ochronie interesu publicznego, promowaniu przejrzystości i odpowiedzialności, a także w zapobieganiu szkodom dla społeczeństwa i organizacji. Ochrona sygnalistów jest niezbędna, aby zapewnić, że osoby zgłaszające nieprawidłowości mogą to robić bez obaw o negatywne konsekwencje. W zasadzie nasza Ustawa jest więc przedłużeniem tej inicjatywy, która została zapoczątkowana jeszcze przy okazji rekomendacji FATF.
Sygnalista to osoba, która informuje o nieprawidłowościach, nadużyciach lub zagrożeniach dla interesu publicznego, mających miejsce w organizacji, z którą jest związana zawodowo lub współpracuje. Mogą to być pracownicy, kontrahenci, dostawcy, a także klienci. Sygnaliści są chronieni od momentu zgłoszenia naruszenia lub jego publicznego ujawnienia, a ochrona ta obejmuje zabezpieczenie przed działaniami odwetowymi. Zgodnie z projektem ustawy o ochronie sygnalistów w Polsce, sygnaliści mają zapewnioną szeroką ochronę:
Jeśli masz wątpliwości w tej kwestii, to zachęcam do kontaktu mailowego lub telefonicznie. Przeanalizuję profil Twojej działalności i sprawdzę, czy jesteś objęty przepisami. Zaproponuję też najbardziej optymalne rozwiązania prawne i podatkowe dla Twojego biznesu. Temat jest rozwojowy i na razie nadal mówimy o projekcie, a więc warto śledzić zmiany. W razie pytań, zapraszam do kontaktu.